رله کمکی یا رله شیشه ای به عنوان یکی از تجهیزات کنترل کننده قسمت های مختلف مدارات قدرت می باشد. رله های شیشه ای بهترین  انتخاب جهت طراحی یک مدار فرمان پیچیده که نیازمند تعداد زیادی کنتاکت می باشد، خواهند بود.رله های کمکی به دلیل ارزانی و طول عمر بالا در دسته رله هایی قرار می گیرند که مورد استقبال می باشند این رله که به رله شیشه ای نیز شناخته می شوند، همچون کنتاکتور ها ازیک بوبین و تعدادی کنتاکت برخوردار می باشند و مانند کنتاکتور ها عمل می نمایند. این رله ها جهت قطع و وصل بار های کوچک در مدار فرمان کاربرد دارند به این شکل که با برق دار شدن بوبین،  کنتاکت ها تحریک می گردد و تغییر وضعیت می دهند. این نوع رله با ولتاژهای متفاوت  و تعداد مختلف پلاتین در بازار لوازم الکتریکی ارائه می گردد.

تفاوت رله شیشه ای / رله کمکی با کنتاکتور در چیست؟

تفاوت اصلی رله کمکی و کنتاکتور به این شکل می باشد که کنتاکتور یک بوبین دارد که با برقدار شدن بوبین ، ۳ فاز ورودی و ۳ فاز خروجی کنتاکتور به هم متصل می گردد همچون کلید تک پل و برای سه فاز هم زمان این اتفاق خواهد افتاد، اما رله ها مانند کلید تبدیل عمل می کنند و کنتاکت ان ها قطع و وصل نخواهد شد و فقط زمانی که بوبین داخل رله تحریک می شود کنتاکت ها از حالت اول به حالت دوم منتقل می گردد. تفاوت عمده دیگر که رله شیشه ای و کنتاکتور ها دارند میزان تحمل جریان آن ها می باشد.

به طور کلی می توان رله شیشه ای را به کلید تبدیل تشبیه نمود زیرا رله شیشه ای مستقیما برق اصلی را قطع و وصل نمی کند و با دستوری که به بوبین می دهد و کنتاکت هایی که بازو بسته می شوند عمل دستور دادن به قسمت های متفاوت مدار کنترلی صورت می گیرد. تفاوت کنتاکتور و رله به نوع کارکردشان نیز بر میگردد. کنتاکتورها معمولاً برای کاربرد­های سه فاز ساخته و مورد استفاده قرار می­گیرند، در حالی که رله معمولا اغلب در کاربردهای تک فاز کاربرد دارد. یک کنتاکتور دو قطب را به هم متصل می­ کند بدون اینکه مدار مشترکی بین آنها وجود داشته باشد، در حالی که رله دارای اتصال مشترکی است که به یک موقعیت خنثی وصل می ­گردد.

اجزای تشکیل دهنده رله شیشه ای

• بوبین: بوبین سیم پیچ یا کویل که با برق دار شدن دو سر مثبت و منفی آن تبدیل به آهنربا می گردد.
• کنتاکت ها: کنتاکت ها شامل چند ورودی و خروجی می باشند که سیم بندی های مدار با وصل شدن سیم ورودی و سیم خروجی به آن ها وصل می گردد.
• تیغه مشترک یا COM: این تیغه محل وصل سیم برق ورودی مشترک است.
• تیغه های معولا باز یا NO: این نوع تیغه ها که محل نصب سیم های خروجی مدار می باشند چنانچه که بوبین رله شیشه ای برق دار باشد بسته می گردد و در صورتی که بوبین برق دار نباشد این کنتاکت باز خواهد ماند.
• تیغه های معمولا بسته یا NC: این نوع تیغه ها محل نصب سیم های خروجی مدار فرمان است. در صورتی که بوبین رله شیشه ای برقدار باشد این کنتاکت باز می گردد و چنانچه که بوبین بدون برق باشد این کنتاکت بسته خواهد بود.

ساختار داخلی رله ها

رله‌ها اغلب باسیم پیچ ساخته می ‌شوند و جهت ایجاد قطع و وصل در مدار در قست مدار فرمان قرار می‌ گیرد. اغلب رله ضربه ‌ای با ولتاژ 220 ولت کار می ‌کند. در داخل رله یک ‌طرف بوبین به یک‌ طرف کنتاکت متصل است که در این حالت تعداد ترمینال های خروجی رله سه عدد خواهد بود. برای اتصال رله ضربه ‌ای به مدار از شستی استارت بهره برداری می گردد. درنتیجه رله ضربه‌ ای با یک‌بار وصل برق به بوبین، کنتاکت آن وصل می گردد و در صورتی که ولتاژ بوبین قطع شود بازهم کنتاکت آن متصل خواهد ماند و در اتصال مجدد ولتاژ بوبین، کنتاکت آن قطع می گردد. می ‌توان از رله ضربه‌ ای برای مدار فرمان قطع و وصل یک موتور الکتریکی توسط یک شستی بهره برداری  نمود.

رله‌ های شیشه ‌ای همچون کنتاکتورها، یک بوبین و تعدادی کنتاکت دارند. با برقدار شدن بوبین کنتاکتور تحریک می گردد و تغییر وضعیت می ‌دهند. رله ‌های شیشه ‌ای ویژگی ‌هایی دارند که باعث شده به تجهیز‌ای محبوب بین مهندسین برق تبدیل گردد. به طور معمول رله‌های شیشه‌ای اغلب به نام‌های دیگری همچون رله کمکی رله الکترومکانیکی نیز معرفی می گردند.این نوع رله‌ها معمولاً در دو مدل قابل نصب روی برد یا قابل نصب روی پایه سوکت ساخته می‌شوند